
کۆریای باکوور کە بە فەرمی بە کۆماری گەلی دیموکراتی کۆریا ناسراوە، وڵاتێکە دەکەوێتە نیمچە دوورگەی کۆریا لە ڕۆژهەڵاتی ئاسیا. بەهۆی سیستەمی سیاسی ناوازە و سروشتی داخراو و ناکۆکی بەردەوام لەگەڵ وڵاتانی دیکە بووەتە جێگەی سەرنجی نێودەوڵەتی. لێرەدا چەند زانیارییەک لەسەر کۆریای باکوور دەخەینەڕوو.
لە ڕووی جوگرافیاوە کۆریای باکوور سنوورەکانی لەگەڵ چین لە باکوور و باکووری ڕۆژئاوا و هەروەها ڕووسیا لە باکووری ڕۆژهەڵاتەوە هاوبەشە. لە باشوورەوە بەهۆی ناوچەی داماڵینی سەربازی کۆریای زۆر بەهێزەوە لە دراوسێی باشووری کۆریای باشوور جیاکراوەتەوە. پایتەخت و گەورەترین شاری کۆریای باکوور پیۆنگیانگە کە وەک ناوەندی سیاسی و ڕۆشنبیری و ئابووری وڵاتەکە کاردەکات.
یەکێک لە تایبەتمەندییە دیاریکەرەکانی کۆریای باکوور سیستمی سیاسییە کە لەسەر بنەمای ئایدۆلۆژیای جوچە دامەزراوە، کە لەلایەن دامەزرێنەری ئەو وڵاتە، کیم ئیل سونگ پەرەی پێدراوە. جوچە پەرە بە پشتبەستن بەخۆبوون و سەربەخۆیی و ئەو باوەڕە دەدات کە گەلی کۆریا دەبێ کۆنترۆڵی چارەنووسی خۆی هەبێت. پارتی دەسەڵاتدار لە کۆریای باکوور پارتی کرێکارانی کۆریایە و ئەو وڵاتە لە چوارچێوەیەکی سۆسیالیستی بە ئابوورییەکی پلان بۆ داڕێژراو کاردەکات.
کۆریای باکوور لە سەرەتای دامەزراندنیەوە لە ژێر سەرکردایەتی شانشینی کیمدایە. کیم ئیل سۆنگ کە بە "سەرۆکی ئەبەدی" ناسراوە، لە ساڵی ١٩٤٨ تا کۆچی دوایی لە ساڵی ١٩٩٤ حوکمڕانی کرد، دوای ئەویش کیم جۆنگ ئیل کوڕەکەی گرتەوە، کە تا ساڵی ٢٠١١ بەردەوام بوو لە سیاسەتەکانی باوکی، سەرۆکی ئێستای کیم جۆنگ ئون، کوڕی کیم جۆنگ ئیل. ڕژیم لە کۆریای باکوور بەهۆی پێشینەی مافی مرۆڤ و سەرکوتکردنی ناڕەزایەتی سیاسییەوە ڕەخنەی زۆری لێ گیراوە.
سروشتی داخراوی وڵاتەکە و سنوورداربوونی دەستڕاگەیشتن بە زانیارییەکان وایکردووە بەدەستهێنانی زانیاری دروست سەبارەت بە ژیانی ڕۆژانەی کۆریای باکوور کارێکی قورس بێت. حکومەت کۆنترۆڵی توندی بەسەر میدیا و پەیوەندییەکان دەکات و ئینتەرنێتیش بە توندی سانسۆر و چاودێری دەکرێت. ڕۆژنامەنووسان و سەردانکەرانی بیانی سنووردارکردنی توندیان لەسەرە و زۆرجار چاودێرانی حکومەت لەگەڵیان دەبن.
بەرنامەی چەکی ئەتۆمی کۆریای باکوور و بەدواداچوون بۆ مووشەکی بالیستیکی نێوان کیشوەرەکان نیگەرانی بەرچاوی لەناو کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا دروستکردووە. ئەو وڵاتە چەندین تاقیکردنەوەی ئەتۆمی و هەڵدانی مووشەکی ئەنجامداوە، ئەمەش بووەتە هۆی زیادبوونی گرژییەکان لە ناوچەکەدا. ئەم کردەوانە بووەتە هۆی سزای ئابووری کە لەلایەن نەتەوە یەکگرتووەکان و وڵاتانی دیکەوە سەپێنراوە، بە ئامانجی کەمکردنەوەی خواستە ئەتۆمییەکانی کۆریای باکوور.
سەرەڕای تەحەددیات و گۆشەگیری، کۆریای باکوور لە هەندێک بواردا پێشکەوتنی بەدەستهێناوە. وڵاتەکە وەبەرهێنانی لە بواری پەروەردەدا کردووە و هێزێکی کاری لێهاتوویی بەرزی لە کەرتەکانی وەک زانست، ئەندازیاری، و تەکنەلۆژیادا هەیە. هەروەها دەستکەوتەکان لە وەرزشدا بەرەوپێش دەبات و سەرکەوتنی لە پێشبڕکێ نێودەوڵەتییەکان بەدەستهێناوە، بەتایبەتی لە بەرزکردنەوەی قورسایی و زۆرانبازی و تۆپی پێدا.
لە ساڵانی ڕابردوودا هەوڵی دیپلۆماسی بۆ پەیوەندی لەگەڵ کۆریای باکوور و بەرەوپێشبردنی گفتوگۆ لە نێوان ئەو وڵاتە و گەلانی دیکەدا هەبووە. کۆبوونەوە باڵاکانی نێوان سەرکردەکانی کۆریای باکوور و هاوتا بیانییەکان، وەک لوتکەکانی نێوان کیم جۆنگ ئون و سەرۆکی کۆریای باشوور مون جای ئین، هەروەها کۆبوونەوە لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و سەرکردەکانی دیکەی جیهان، ئامانجیان کەمکردنەوەی گرژییەکان بووە و چارەسەرکردنی چەکداماڵینی ئەتۆمی.
بەڵام دۆخی نیمچە دوورگەی کۆریا ئاڵۆز و چارەسەرنەکراوی ماوەتەوە. گەیشتن بە ئاشتییەکی بەردەوام و داماڵینی چەکی ئەتۆمی لە ناوچەکەدا بەردەوامە لە ئاستەنگێک، پێویستی بە هەوڵی دیپلۆماسی بەردەوام و هاوکاری هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان هەیە.
تکایە ئاگاداربن کە ئەو زانیاریانەی سەرەوە ڕەنگدانەوەی دۆخی زانیارییە تا ئەیلوولی ٢٠٢١، و لەوانەیە لەو کاتەوە پێشهاتەکانی ئەم دواییە ڕوویان دابێت.