1. گراند کانیۆن لە ئەمریکا:
گراند کانیۆن دەکەوێتە ویلایەتی ئەریزۆنا لە ئەمریکا، گەروویەکی گەورە و شکۆمەندە کە لە ماوەی ملیۆنان ساڵدا لەلایەن ڕووباری کۆلۆرادۆوە نەخشێنراوە. پێکهاتە بەردییە ڕەنگاوڕەنگ و ئاڵۆزەکانی چاوێک بە مێژووی جیۆلۆجی زەوی دەخەنە ڕوو و ساڵانە ملیۆنان سەردانکەر بۆ خۆیان ڕادەکێشن.
2. گریت باریێر ڕیف، ئوسترالیا:
بەربەستی گەورە گەورەترین سیستەمی بەردی مەرجانییە لە جیهاندا، کە زیاتر لە ٢٣٠٠ کیلۆمەتر بە درێژایی کەنارەکانی باکووری ڕۆژهەڵاتی ئوسترالیا درێژ دەبێتەوە. شوێنێکی میراتی جیهانی یونسکۆیە و شوێنێکی گەرمی جۆراوجۆری زیندووە، پڕە لە ژیانی دەریایی زیندوو و پێکهاتەی مەرجانی سەرسوڕهێنەر.
3. چیای ئێڤرێست، نیپاڵ و چین:
چیای ئێڤرێست کە بەرزترین لوتکە لەسەر زەوی، بە شێوەیەکی شکۆمەندانە لە سنووری نێوان نیپاڵ و چین (تبت) بەرز دەبێتەوە. لوتکەکەی بە بەرزی ٨٨٤٨ مەتر (٢٩٠٢٩ پێ) لە ئاستی دەریاوە وەستاوە و تەحەدایەکی زۆر بەدواداچوونە بۆ شاخەوانانی جیهان.
4. ئاورۆرا :
گڵۆپی باکوور کە بە ئاورۆرا بۆریالیش ناسراوە، نمایشێکی ڕووناکی سروشتی سەرسامکەر و سەرسامکەر و لە ناوچە بەرزەکانی پانی دەوروبەری جەمسەری باکوور ڕوودەدات. هۆکاری پێکدادانی تەنۆلکە بارگاوییەکانی خۆر لەگەڵ بەرگەهەوای زەوی دروست دەبێت و نەخشی ڕووناکی ڕەنگاوڕەنگ و ئەسیری دروست دەکات.
5. دەریاچەی ڤیکتۆریا و زامبیا و زیمبابۆی:
دەریاچەی ڤیکتۆریا کە دەکەوێتە سەر سنووری نێوان زامبیا و زیمبابۆی، یەکێکە لە گەورەترین دەریاچەیی جیهان. قەبارەی زۆری ئاو کە بەسەر ڕوباردا دەڕژێت و دیمەنە گەشاوەی دەوروبەری وای لێدەکات ببێتە سەرسوڕهێنەرێکی سروشتی سەرنجڕاکێش.
6. گڕکانی پاریکوتین لە مەکسیک:
گڕکانی پاریکوتین سەرسوڕهێنەرێکی سروشتی سەرنجڕاکێشە چونکە بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو لە کێڵگەیەکی گەنمەشامی لە مەکسیک لە ساڵی ١٩٤٣ دەرکەوتووە، شایەتحاڵی لەدایکبوون و گەشەکردنی ئەم گڕکانە کە تا ئێستا چالاکە، ئەزموونێکی ناوازە و دەگمەنە.
7- گریت بلو هۆڵ، بیلیز:
کونە شینەکەی گەورە کونێکی گەورەی ژێردەریاییە لە کەناراوەکانی بیلیز. جێگای میراتی جیهانی یونسکۆیە و شوێنێکی بەناوبانگە بۆ غەواسەکان بەهۆی ڕەنگی شین و قووڵی و پێکهاتە ناوازەکانی ژێر ئاو.
8. چیای کیلیمانجارۆ، تانزانیا:
چیای کیلیمانجارۆ بەرزترین چیای ئەفریقایە و بەرزترین شاخی سەربەخۆیە لە جیهاندا. لوتکەی بەفراوی لە سەرووی دەشتەکانی ئەفریقاوە بەرز دەبێتەوە، دیمەنێکی هەناسەبڕکێ بۆ گەشتیاران و سەرگەردانەکان پێشکەش دەکات.
9. دارستانی باراناوی ئەمازۆن لە ئەمریکای باشوور:
دارستانی باراناوی ئەمازۆن گەورەترین دارستانی باراناوی گەرمە لە جیهاندا، کە ناوچەیەکی فراوانی ئەمریکای باشوور دەگرێتەوە. جۆراوجۆری زیندوو و ڕۆڵی گرینگی لە ڕێکخستنی کەشوهەوای زەویدا دەیکاتە سەرسوڕهێنەرێکی سروشتی گرنگ.
10. ڕێگای جاینتس کۆز وەی ئێرلەندای باکوور:
ڕێگای زەبەلاحەکان پێکهاتەیەکی جیۆلۆجی سەرنجڕاکێشە لە کەناراوەکانی ئێرلەندای باکوور. پێکهاتووە لە زیاتر لە ٤٠ هەزار ستوونی بازاڵتی یەکتر گرێدراو، کە ملیۆنان ساڵ لەمەوبەر بەهۆی چالاکیی گڕکانەکانەوە دروست بوون.
ئەم سەرسوڕهێنەرە سروشتیانە پرۆسە جیۆلۆجییە سەرنجڕاکێشەکانی زەوی و هەمەجۆریی ژیانمان بیردەخەنەوە کە هەسارەکەمان نیشتەجێن. پاراستن و قەدرزانینی ئەم گەنجینانە زۆر گرنگە بۆ پاراستنی ژینگە و پێشخستنی پراکتیزە بەردەوامەکان بۆ پاراستنی ئەم سەرسوڕهێنەرە سروشتیانە بۆ نەوەکانی داهاتوو.